Αφηγητής
25 Μαρτίου, διπλή
γιορτή για τον ελληνισμό. Δύο Ευαγγελισμοί σε μια ημέρα. Κι οι δυο για όλους
τους ανθρώπους, ένας μας έπεισε για τον ερχομό του Θεανθρώπου, ο άλλος για τον
ερχομό της λευτεριάς.
ΠΟΙΗΜΑ : ΠΗΡΑΝ ΤΗΝ ΠΟΛΗ
Αφηγητής
Τρίτη, 29 Μαΐου 1453, η Κωνσταντινούπολη,
η πιο όμορφη πόλη της εποχής εκείνης, η βασίλισσα των πόλεων έπεσε κι ο
τουρκικός ζυγός απλώθηκε σιγά σιγά στον τόπο μας. Περιουσίες ερημώθηκαν, μικρά
ελληνόπουλα παρμένα από τους Τούρκους γίνονταν γενίτσαροι, οι εκκλησίες γίνονταν
τζαμιά και χιλιάδες Έλληνες και Ελληνίδες πουλήθηκαν δούλοι στα σκλαβοπάζαρα
της Ανατολής. Η μαύρη ζωή του έλληνα ραγιά δεν κράτησε ένα ή δυο χρόνια, αλλά
τέσσερις αιώνες περίπου. Πολλές γενιές Ελλήνων γεννήθηκαν και πέθαναν με το
όνειρο της ελευθερίας.
Χορός Ξύπνα καημένε Ραγιά
Αφηγητής
΄Αργησε να ‘λθει εκείνη η μέρα κι ήταν όλα
σιωπηλά, γιατί τα ‘σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά.
Οι Έλληνες που δε μπορούσαν να αντέξουν τη
σκλαβιά, έπαιρναν τα βουνά, γίνονταν κλέφτες και αγωνίζονταν εναντίον των
Τούρκων κατακτητών και των καταπιεστών
ΚΛΕΦΤΗΣ
Eγώ
εδώ δεν κάθομαι να γένω νοικοκύρης
και νάμαι σκλάβος των Τουρκών κοπέλι των
ραγιάδων.
Να πάρω τ’ αλαφρό σπαθί και το βαρύ ντουφέκι,
να ροβολήσω στα βουνά να σμίξω τους
συντρόφους
Αφηγητής
Οι καταχτητές,
ήξεραν, πως ένας μορφωμένος λαός, δεν μπορεί να ζήσει στη σκλαβιά. Θα
ξεσηκωθεί, και θα ζητήσει τη λευτεριά του. Κατάλαβαν πως η μάθηση και η
θρησκεία, είναι όπλα επικίνδυνα. Έτσι έκλεισαν τα σχολειά, καταδίωξαν τους
δασκάλους, απαγόρευσαν τη κυκλοφορία
Ελληνικών βιβλίων. Όλος ο Ελληνισμός, πνίγηκε στην αγραμματοσύνη. Τότε
λειτούργησαν τα «Κρυφά Σχολειά».
Κι ο Πατροκοσμάς, ο Αιτωλός όργωνε τη
σκλαβωμένη πατρίδα κι έφτιαχνε σχολεία:
ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ
«Εκείνοι που σπουδάζουν έχουν χρέος
να μην τρέχουν σε αρχοντικά και σε αυλές
μεγάλων,
για ν΄αποχτήσουν πλούτη και αξιώματα,
αλλά να διδάσκουν τον κοινό λαό,
που ζει με μεγάλη απαιδευσία και βαρβαρότητα,
για ν’ αποχτήσουν μισθόν ουράνιο και δόξα αμάραντη».
Αφηγητής
400 χρόνια στη
σκλαβιά οι Έλληνες έστρεφαν συχνά το βλέμμα προς τα παλάτια και τις αυλές των
χριστιανικών κρατών της Ευρώπης και ιδιαίτερα της Ρωσίας. Μέσα τους πάντα
φώλιαζε η κρυφή ελπίδα πως θα τους βοηθήσουν να λευτερωθούν.
Δυστυχώς όμως οι
ελπίδες πάντα διαψεύδονταν κι οι σκλάβοι έμεναν πάντα ανυπεράσπιστοι στα χέρια
των κατακτητών. Αντί για τη βοήθεια που περίμεναν, οι Ρώσοι προτιμούσαν να τα
βρουν με τους Τούρκους και να εγκαταλείψουν τους ραγιάδες στη μοίρα τους.
Κι άλλο φως, πιο
λαμπερό φάνηκε στον ορίζοντα. Ήταν ο Ρήγας Φεραίος, ο τραγουδιστής της
Λευτεριάς, που με το θούριο του ξύπνησε τους υπόδουλους Έλληνες και πήραν τη
μεγάλη απόφαση να ξεσηκωθούν.
ΠΟΙΗΜΑ: ΘΟΥΡΙΟΣ ( Ρ. ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗ)
ΤΡΑΓΟΥΔΙ : ΘΟΥΡΙΟΣ
Αφηγητής
Την απάντηση δίνει το
Σούλι. Οι Μποτσαραίοι κι Τζαβελαίοι
σέρνουν το χορό της λευτεριάς στα κακοτράχαλα βουνά της Ηπείρου. Αλήθεια, ποια
καρδιά δε συγκινείται, ποια μάτια δεν δακρύζουν σα θυμηθούν τις αθάνατες
ηρωίδες του Ζαλόγγου; Τις ελεύθερες εκείνες Σουλιώτισσες, τις μάνες που έριξαν
τα παιδιά τους στο γκρεμό κι οι ίδιες τραγουδώντας και χορεύοντας, έπεσαν στο
γκρεμό για να μην πέσουν στα χέρια των τούρκων!
ΘΕΑΤΡΙΚΟ: ΟΙ ΣΟΥΛΙΩΤΙΣΣΕΣ
Αφηγητής
Κι έφτασε η ευλογημένη ώρα. Τρεις έμποροι, ήταν οι πρωτεργάτες. Ο
Νικόλαος Σκουφάς, ο Εμμανουήλ Ξάνθος και ο Αθανάσιος Τσακάλωφ, ήταν οι ιδρυτές
της Φιλικής Εταιρείας, της μυστικής οργάνωσης, που σκοπός της ήταν να
προετοιμάσει, όλους τους Έλληνες, για τη μεγάλη μέρα του ξεσηκωμού.
Ακούραστοι αυτοί έτρεχαν, μέρα
και νύχτα, σε πόλεις και χωριά και με τα λόγια τους και τον ενθουσιασμό τους,
προσπαθούσαν, να ανάψει η σπίθα, που είχε μείνει κρυμμένη στις καρδιές τους.
Ορκιζόμαστε να συντρέξουμε τη λευτεριά της
πατρίδας.
Ορκιζόμαστε σε σένα ιερή πατρίδα ότι
αφιερώνουμε τη ζωή μας σε σενα.
Κι ένας λεβέντης παπάς, Παπαφλέσσας τ’ όνομά
του, αναλαμβάνει το δύσκολο έργο του ξεσηκωμού.
Γυρίζει από χωριό σε χωριό και πυρώνει τις
ψυχές των καταπιεσμένων και των καταφρονεμένων σκλάβων με τη φλόγα της
λευτεριάς..
ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑΣ
Όποιος το δίκιο δεν παλεύει, θα ζει και θα
πεθαίνει σα ραγιάς.
Μη σκιάζεστε στα σκότη.
Η λευτεριά σαν της αυγής το φεγγοβόλο αστέρι,
της νύχτας το ξημέρωμα θα φέρει.
Αφηγητής
Κι όταν όλα ήταν
έτοιμα, ξημέρωσε η άγια μέρα που περίμενε η Ελλάδα για τέσσερις αιώνες.
Ξημέρωσε η 25η Μαρτίου 1821.
Στο μοναστήρι της
Αγίας Λαύρας, μια χούφτα παλικάρια, ζήτησαν από τον επίσκοπο Παλαιών Πατρών
Γερμανό, να τους ευλογήσει τα όπλα. Γιατί μόνο με την ευλογία και τη βοήθεια
του Θεού, θα μπορούσαν να τα βγάλουν πέρα με τον αμέτρητο στρατό του Σουλτάνου.
Οι Έλληνες δίνουν τον όρκο της ζωής ή του
θανάτου.
Ελευθερία ή θάνατος, ακούστηκε στα βουνά και στα
λαγκάδια, στα φαράγγια και στους γκρεμούς, στη στεριά και στη θάλασσα, στα
ποτάμια και στα γεφύρια, σ’ όλη την Ελλάδα.
25η
Μαρτίου. Και στο νου μας έρχονται, ονόματα ξεχωριστών ανθρώπων, που πρόσφεραν
τον εαυτό τους, θυσία στο βωμό της Λευτεριάς.
Ο Θεόδωρος
Κολοκοτρώνης, ο θρυλικός γέρος του Μοριά, ο Κωνσταντίνος Κανάρης, ο Μιαούλης, η
Μπουμπουλίνα, η Μαντώ Μαυρογένους, ο Παπαφλέσσας και άλλοι και άλλοι......
ΤΡΑΓΟΥΔΙ:
Σαράντα παλικάρια
ΠΟΙΗΜΑ:
Αλαμάνες και Βαλτέτσια
ΠΟΙΗΜΑ:
Ηρωική Τριλογία (Διάκος) Κ. Καρυωτάκης
ΠΟΙΗΜΑ-ΤΡΑΓΟΥΔΙ:
Στα τρίκορφα
ΠΟΙΗΜΑ:
Κανάρης
ΠΟΙΗΜΑ
: Του Δράμαλη
Αφηγητής
Να και το Μεσολόγγι.
Εκεί πυργώθηκε η λεβεντιά ως τους εφτά ουρανούς. Τούρκοι κι Αιγύπτιοι το
πολιορκούν από στεριά και θάλασσα. Και πάνω στη μεγάλη ανάγκη, ο αρχηγός των
Σουλιωτών πολεμιστών, υπερασπιστών της πόλης, ο Μάρκος Μπότσαρης σκοτώνεται στη
μάχη του Κεφαλόβρυσου
Η πείνα θερίζει τους πολιορκημένους. Κι όμως
αντιστέκονται μέχρι θανάτου. Κρατούν κι αυτοί τον όρκο τους. Αποφασίζουν την
ηρωική έξοδο που θα τους γράψει κι αυτούς στο πάνθεο των ηρώων.
ΠΟΙΗΜΑ: Ελεύθεροι
Πολιορκημένοι
Αφηγητής
Να και τα Ψαρά στο
βάθος του Αιγαίου. Σύμβολο αρετής και τόλμης γίνονται, τον όρκο τους κρατάνε:
<< Ελευθερία ή θάνατος>>.
ΠΟΙΗΜΑ : Η δόξα των Ψαρών
Αφηγητής
Να κι ο γιος της καλογριάς. Να κι ο
Καραϊσκάκης.
Πώς πολεμάει για την πατρίδα μες στα χιόνια
της Αράχοβας και του Δίστομου.
Αφήγηση
:Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΑΡΑΧΩΒΑΣ
Θεατρικό:ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ
Αφηγητής
Όταν σηκώσαμε τη σημαία εναντίον της
τυραγνίας, ξέραμε ότι αυτοί είναι οι πολλοί και οι δυνατοί και μεις οι λίγοι κι
οι αδύνατοι. Όμως ο Θεός φυλάγει και τους αδύνατους. Κι αν πεθάνουμε, θα
πεθάνουμε για την πατρίδα και τη θρησκεία μας.
Δίκαια λοιπόν σήμερα
γιορτάζουμε, δίκαια υπερηφανευόμαστε. Ήταν μεγάλη η απόφαση, μεγάλη η πράξη,
υπέροχα τα αποτελέσματα. Αν εμείς σήμερα απολαμβάνουμε το ύψιστο αγαθό της
ελευθερίας, αυτό οφείλεται στην υπέροχη θυσία των προγόνων μας.
Ας φροντίσουμε λοιπόν να είμαστε άξιοι
συνεχιστές του ένδοξου παρελθόντος μας και το θάρρος κι η ανδρεία των προγόνων
μας ας γίνουν οδηγεί που θα κατευθύνουν τις πράξεις μας.
